(foto uit de tabloids bij artikel over Baby P.)
Jaren geleden waren we met het gezin op zomervakantie in het United Kingdom: Engeland zeggen wij, maar dat is net zoiets al dat Duitsers, bij ons in Limburg zeggen dat ze in Holland zijn.
De kranten stonden vol van het gezinsdrama rondom baby P. Baby P, Peter Connelly was als peuter van 17 maanden overleden tengevolge van maandenlange mishandeling en verwaarlozing. Er waren meer dan 50 verwondingen geconstateerd. Waaronder een fractuur in de rug en acht gebroken ribben. In de Engelse kranten waren dagelijks de meest smeuïge en gruwelijke foto’s van Peter, zijn ouders en reconstructies van alle verwondingen te zien.
Een onderzoek wees uit dat er ernstige tekortkomingen waren in de communicatie en samenwerking tussen de betrokken diensten. Het bleek dat er vele verschillende hulpverleners al langere tijd betrokken waren bij het gezin. Baby P. heeft geleid tot ontslag van diverse betrokken medewerkers en managers. En gaf aanleiding tot een Nationaal Hervormingsprogramma. Dit met als doel om dergelijke tragedies in de toekomst te voorkomen.
In Nederland hebben we helaas ook de nodige gezinsdrama’s gehad. In 2015 is de jeugdzorg of jeugdhulp onder verantwoordelijkheid komen te liggen van de gemeenten. Het lijkt wel of het Rijk vervolgens de handen teruggetrokken heeft van wat ze eerder opgetuigd heeft.
In Nederland is de verwijsindex ingevoerd in 2010. Als er een professional zorgen heeft over een kind of jongere dient hij melding te doen in de verwijsindex. Alleen naam en BSN en zijn eigen contactgegevens (of van zijn organisatie) worden ingevoerd. Wanneer een andere professional ergens in Nederland ook deze jongere invoert ontstaat er een zogenoemde match. Beide professionals krijgen een mail met melding dat ze beide betrokken zijn, met het verzoek contact met elkaar op te nemen en afstemming te hebben.
Enkele jaren geleden heeft de 2e kamer een motie ingediend die er toe gaat leiden dat dit vroegsignaleringssysteem zal worden afgeschaft. Want: het is niet voldoende effectief en de privacy van kinderen wordt geschonden.
Bullshit (volgens mij). Alle wetten die we kennen geven aan dat de overheid dient in te grijpen als de veiligheid en ontwikkeling van kinderen en jongeren bedreigd wordt. Te beginnen bij diverse teksten en artikelen in het VN Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
Gooi geen oude schoenen weg voordat je nieuwe hebt is het spreekwoord. Of gooi het kind niet met het badwater weg is een ander gezegde.
Daarom heeft mijn college van B & W van de gemeente Gennep een motie ingediend voor het VNG jaarcongres met oproep voor het gesprek voor behoud en doorontwikkeling (want het moet beter) van de huidige verwijsindex.
Te meer daar een opvolger van dit systeem vrijwillig door elke jeugdregio zelf ontwikkeld moet worden aan de hand van een handreiking van het ministerie van VWS. Wat ik tot nu toe gezien heb zijn dikke documenten vol met vaagtaal. Zonder een concreet plan hoe dit moet en zeker geen beeld hoe dit uitpakt.
Wat mij betreft moeten we alles uit de kast halen om herhaling van gezinsdrama’s zoveel mogelijk te voorkomen en de behoefte aan nog weer een diepgaande reorganisatie van jeugdhulp, bovenop de huidige transitie, transformatie, hervorming en toekomstagenda’s te voorkomen om ons te richten op wat echt nodig is.
En dat is zo min mogelijk bureaucratie maar aanpakken en doorpakken: samen met gezinnen en families. Daar past een vroegsignaleringssysteem bij dat is ingericht om te komen tot preventie en samenwerking. Zeker waar er grotere zorgen zijn.
Bijlagen:
Het ontstaan van de huidige verwijsindex heeft te maken met vele gezinsdrama’s in Nederland.
• Het “meisje van Nulde” (2001) was de vierjarige Rowena Rikkers, wiens lichaam werd gevonden op een strand bij Nulde. Haar moeder en stiefvader werden schuldig bevonden aan haar dood door mishandeling. Ze probeerden haar dood te verbergen door haar lichaam te mutileren en te verspreiden. Ondanks eerdere meldingen van mishandeling en betrokkenheid van hulpverleners, grepen de instanties niet effectief in om haar te beschermen. De zaak leidde tot publieke verontwaardiging en hervormingen in de jeugdzorg om dergelijke tragedies in de toekomst te voorkomen.
• Huiselijk drama in Roermond (2002): Een vader stak zijn huis in brand, waarbij zes van zijn zeven kinderen omkwamen. Ondanks dat verschillende instanties bij het gezin betrokken waren, ontbrak het aan goede coördinatie en communicatie tussen de hulpverleners.
• Savanna (2004): Savanna, een driejarig meisje, werd dood aangetroffen nadat ze door haar moeder en stiefvader was mishandeld. De zaak bracht aan het licht dat meerdere hulpverleners betrokken waren bij het gezin, maar dat ze onvoldoende met elkaar communiceerden. Hierdoor werden signalen van ernstige mishandeling niet op tijd herkend
• Maasmeisje (2006): Het lichaam van het Maasmeisje, een twaalfjarig meisje, werd gevonden in de Maas nadat ze door haar moeder was omgebracht. Uit onderzoek bleek dat diverse hulpverleners betrokken waren bij het gezin, maar dat er een gebrek aan communicatie en samenwerking was, waardoor er niet adequaat werd ingegrepen
• Incident in Zwijndrecht (2009): Een man bracht zijn twee tieners, hun moeder en een andere man om het leven. Hulpverleners waren bekend met de problemen in het gezin, maar door gebrekkige communicatie en samenwerking konden zij niet effectief ingrijpen
Helaas herhaalt de geschiedenis zich ondanks inspanningen om het anders te organiseren:
• Donny M. uit Kerkrade (2022). Wordt beschuldigd van ontvoering, seksueel misbruik en moord op de 9-jarige Gino. 18 maanden voor de ontvoering is kinderpornografie op zijn telefoon gevonden. Maar dit is destijds niet verder onderzocht. Diverse instanties waren bij hem betrokken waaronder jeugdzorg en GGZ. Door gebrekkige samenwerking en communicatie werden cruciale signalen gemist.
en voor wie nog meer wil weten over Baby P.
Baby P: Killing of Peter Connelly – Wikipedia